ABD’nin eski Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, Suriye’deki gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu.
Jeffrey, ABD’nin Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’ya desteğine işaret ederek, Şara için “başka bir alternatif yok” dedi. Şara’nın ülkenin geleceğinde önemli rol oynayacağını belirten Jeffrey, “ABD hükûmetine danışmanlık yapıyor olsaydım iki noktaya dikkat çekerdim. Birincisi, Ahmed Şara birleşik bir Suriye’nin diğer potansiyel liderlerinden daha güvenilir. İkincisi ise, elimizde gerçek bir alternatif yok” sözlerine yer verdi.
Şara’nın, eski cumhurbaşkanı Beşar Esad ile aynı kadere sahip olmaması gerektiğini belirten jeffrey, “Orta Doğu’nun merkezinde birleşik, barışçıl ve müreffeh bir Suriye son derece önemli. Politikamız da Şara’nın ikinci bir Esad değil, kazanımlar sağlayan bir lider olmasına yönelik” dedi.
Rudaw’a konuşan Jeffrey, konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“Suriye’nin, IŞİD’e karşı bizimle iş birliği yapabilecek askerî kapasiteye sahip olmasını bekliyoruz. Bu, uzun zamandır Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile böyleydi. Bu iş birliği Şara’nın kontrolündeki güçlerde de giderek artıyor. Kısa vadede, bu güçler arasında ortak mücadele görmek istiyoruz”
RUBIO NE DEMİŞTİ
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Suriye’de Ahmed Şara’nın başında olduğu yönetim için “potansiyel bir çöküşe ve destansı boyutlarda tam ölçekli bir iç savaşa belki birkaç ay değil, birkaç hafta uzakta” diyerek Şara’ya gözdağı vermişti.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio
IKBY – ‘ROJAVA’ FARKI
Irak’ın kuzeyinde kurulan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’yle (IKBY) Suriye’nin kuzeydoğusunda terör örgütü PKK’nın Suriye kolu SDG tarafından kurulan “Rojava” isimli sözde özerk yönetim için uygun olmadığını belirtti.
Jeffrey konuya dair şu açıklamalarda bulundu:
“Her şeyden önce, Suriye içinde daha fazla savaşa yol açabilecek ayrı bir oluşumun ortaya çıkması mümkün değildir. IKBY hükûmeti’nin özerkliği bile, Suriye’den farklı bir uluslararası iklimde ortaya çıkmış ve tarihsel bir önceliğe sahiptir. En önemlisi, IKBY 2003’ten çok önce Ankara ile oldukça yakın ilişkilere sahipti. Örneğin, Sayın (Celal) Talabani ve Sayın (Mesud) Barzani, benimle koordinasyon içinde 1990’larda Ankara’daki liderleri ziyaret ederlerdi. Oysa Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) Ankara ile aynı olumlu ilişkilere sahip olduğunu söylemek mümkün değil. Aksine, arada gerilimler ve bazı şiddet olayları yaşandı. Bu durum da SDG’nin PKK geçmişinden kaynaklanıyor.”
DÜRZİLER
Merkezî yönetimin bulunmadığı bir Suriye’yi komşu ülkelerin desteklemediğini belirten Jeffrey, “yalnızca İsraillilerin Dürziler için belirli bir desteği söz konusu. Bununla birlikte, bildiğiniz gibi, Amerika Birleşik Devletleri bu konuda bazı endişelerini dile getirmiştir” dedi.
‘İSRAİL İSTİSNA’
Ülkelerin Şara’yla görüştüğünü belirten Jeffrey, “Suriye’nin genel olarak doğru yöne ilerleyeceğine inanıyorum. Şu ana kadar bu konuda büyük ölçüde bir birlik sağlanmış durumda. Kısmi bir istisna İsrail’dir. Ancak İsrail’in Şara hükûmetiyle yoğun müzakereler yürüttüğünü ve son günlerde tarafların bir anlaşmaya yaklaştığını, üstelik bu sürecin İsrail tarafından reddedilmediğini görüyoruz. Dolayısıyla uluslararası toplumun Şara hükûmetiyle çalışması açısından olumlu bir konumda olduğumuzu düşünüyorum” dedi.
ŞARA ANKARA’YA GELİYOR
Öte yandan, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda konuşmak üzere ABD’ye giden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Şara’nın Ankara’ya geleceğini duyurdu.
“Yakın bir süre içerisinde gerek Sayın Şara gerek Dışişleri Bakanı, onları Ankara’da ağırlayacağız” diyen Erdoğan, “Birleşmiş Milletler Genel Kurulu vesilesiyle de Amerika’da, Türkevi’nde onlarla bir araya gelme fırsatımızda olacaktır. Suriye’yi yalnız bırakmayacağız. Suriye’nin her geçen gün daha da güçlenmesi için elimizden gelen bütün imkanları kullanacağız” dedi.
ABD’NİN IŞİD’LE MÜCADELE FONU
Tüm bu gelişmeler yaşanırken, ABD Savaş Bakanlığı, 2026 malî yılı için IŞİD Karşıtı Eğitim ve Donatım Fonu’nun bütçe talebi raporunu yayımladı.
Raporda, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) askerî gücü Peşmergeler için büyük bir değişiklikten bahsediliyor; zira ABD’nin doğrudan malî yardımları sona ererken, silah, araç ve eğitim bütçeleri genişletiliyor.
ABD Savaş Bakanlığı, Peşmerge’nin eğitimi ve donatımı için 61 milyon 14 bin 940 dolar tahsis etti.
En büyük değişiklik mali konularda gözlendi. ABD’nin yardımlarının önemli bir parçası olan Peşmerge Ortak Tugayları’na yönelik mali yardım programı, 2026 mali yılında tamamen sona erecek.
ABD Savaş Bakanlığı, Eylül 2022’de Irak hükümeti ile özerk bölge IKBY arasında yapılan bir mutabakat zaptına göre, Irak hükümetinin 2026’dan itibaren Peşmerge yardımlarını kendisi üstleneceğini ve masrafları karşılayacağını belirtiyor.
2024 yılında ABD, mali yardımlar olarak 135 milyon dolar dağıttı. 2025 yılında bu miktar 60 milyon dolara düşürüldü.
Karar verilen 61 milyon dolar şu şekilde harcanacak:
- 5.3 milyon dolar: 17 bin havan mermisi ve roket alımı için.
- 9 milyon dolar: 10 bin tüfek, tabanca ve doçka alımı için.
- 1.06 milyon dolar: 20 havan ve roket fırlatma platformu alımı için.
- 1.02 milyon dolar: Keskin nişancı dürbünleri ve diğer ekipman alımı için.
- 11.7 milyon dolar: 250 SUV araç alımı için.
- 10.2 milyon dolar: 52 zırhlı araç alımı için.
- 1.4 milyon dolar: İki ambulans alımı için.
- 4.08 milyon dolar: 32 su tankeri alımı için.
- 4.63 milyon dolar: 11 bin 295 zırhlı koruyucu yelek alımı için.
- 5.61 milyon dolar: 49 bin 589 askeri üniforma ve bot alımı için.
- 6.5 milyon dolar: 13 bin koruyucu ekipman alımı için.
- 360 bin dolar: 12 jeneratör alımı için.
- 16.25 milyon dolar: Yakıt, gıda ve lojistik gibi diğer ihtiyaçların karşılanması için.
IRAK: HAVA KUVVETLERİ VE ÖZEL KUVVETLERİN İNŞASI
Irak geneli, Amerika’dan 212.5 milyon dolar destek alacak. Bu miktar 2025 yılında 380.7 milyon dolardı. Para şu şekilde planlandı:
Savunma Bakanlığı: 48.4 milyon dolar; 100 Hellfire füzesi, F-16 uçak ekipmanları, uçaklar için oksijen sistemleri ve tugaylar için gözetleme ekipmanları alımı için.
Terörle Mücadele Servisi (CTS): 65.6 milyon dolar; özel kuvvetler eğitim merkezine yatırım, dronlar, dört bin yeni personel için mühimmat, zırhlı araçlar ve gelişmiş iletişim sistemleri.
Lojistik ve Süreklilik: 37.4 milyon dolar; IŞİD militanlarının uçakla taşınması, ekipman, gıda, yakıt ve tıbbi malzeme taşımacılığı.
ABD Savaş Bakanlığı, bu yatırımların Irak güçlerinin IŞİD üzerindeki baskıyı sürdürmelerine yardımcı olacağını vurguladı.
SİLAH, YARDIM VE CEZAEVİ GÜVENLİĞİ
IŞİD’in hala bazı bölgelerde aktif olduğu Suriye ve PKK’nın işgal ettiği Rojava’da ABD, 2026 yılı için 130 milyon dolar harcamayı planlıyor. Paranın önemli bir kısmı PKK’nın Suriye’deki sözde yapılanması DSG’ye gidecek.
Dağıtım şu şekilde gerçekleşecek:
- 15.6 milyon dolar: Silah ve eğitim için; iki bin 200 doçka ve tüfek, havan, koruyucu ekipman, araçlar ve iletişim ekipmanları.
- 32.4 milyon dolar: Lojistik için; gıda, tıbbi malzeme, elektrik üretimi ve taşımacılık.
- 65 milyon dolar: Aylık mali yardım için; 19 bin savaşçı ve militan, cezaevi gardiyanları ve IŞİD karşıtı birimlere mali yardım.
- 1.5 milyon dolar: Tutuklama merkezlerinin onarımı için; IŞİD militanlarının cezaevlerinden kaçmasını engellemek.
- 15.3 milyon dolar: Diğer ihtiyaçlar için; kumanya, yedek parça ve tıbbi malzeme.
