ABD ve Çin Arasındaki Gerginlik Dünya Lojistik Zincirini Tehdit Ediyor

Küresel ticaret devleri ABD ile Çin arasındaki gerilim, dünya lojistik zincirinde endişe yaratmaya devam ediyor. Çin kökenli konteyner gemilerinin seferlerinin iptal edilmesi, Türk lojistik firmalarını pandemi dönemine benzer bir dar boğazla karşı karşıya bırakıyor.

Ekonomim’de yer alan habere göre Rif Line Türkiye Genel Müdürü Mehmet Serkan Erdem, “ABD’ye giden Çin çıkışlı gemilerde sefer iptalleri artıyor. Bu durum pandemi dönemini anımsatıyor. Çin’den gelen yüklemelerin yapılamaması sonrasında patlayan talep, gemilerde yer ve konteyner bulunamamasına neden olmuştu. Aynı senaryo şimdi tekrarlanıyor. Fırtına öncesi sessizlik hakim. Nerdeyse déjà vu yaşıyoruz. Eğer tarife sorunu uzun sürerse, Türkiye de bu krizden ciddi şekilde etkilenecek. Çin-ABD rotasına yönlendirilecek kapasite artışı nedeniyle Türkiye’de konteyner bulmak daha zor hale gelebilir” şeklinde konuştu.

Erdem, Çin’den ABD’ye giden gemilerin Shanghai ve Ningbo limanlarından yüzde 60 kapasiteyle boş döndüğünü belirterek, bu durumun yakında tüm pazarları etkileyeceğini vurguladı.

Stoklarda Sadece 1 Aylık Geliş Var

Türkiye’nin bu duruma hazırlıklı olması gerektiğini vurgulayan Erdem, “İstanbul, Mersin, Gemlik ve İzmir’deki boş konteyner sayımız 800-900 seviyelerinden 400-500’e düştü. Temmuz ayındaki ABD tarifeleri öncesi, Tayland, Hindistan ve Malezya gibi pazarlardan gelen konteynerler yoğun şekilde ABD’ye yönlendiriliyor. Bu gidişle 2-3 haftaya kadar elimizde konteyner kalmayabilir. Çin’den gelen yüklemeler durduğunda, Güneydoğu Asya ülkeleri ABD rotasına kayıyor. Sektör, bu tür dengesizlikleri sevmez” dedi.

Yaklaşan Kriz Alarm Veriyor

Armada Denizcilik Ortağı Cihan Özkal, yeni bir konteyner krizi olasılığına işaret ederek, ticaret akışındaki belirsizliği vurguladı. Özkal, “Vergi oranları henüz netleşmediği için lojistik planlamalar yapılamıyor. Bu da ticareti aksatıyor. ABD ve Çin arasındaki anlaşma çok kritik, aksi takdirde kriz daha da büyüyecek” şeklinde konuştu.

Pandemide Dış Ticarette Önemli Kayıplar Yaşandı

MSC Türkiye Genel Müdürü Barış Dilek ise kısa vadede konteyner krizi öngörmemektelerini dile getirdi. Süveyş Kanalı’nın tekrar kullanılmaya başlanmasının rahatlama sağlayabileceğini belirten Dilek, “Ancak servis kapanmaları ve şirket birleşmeleri gibi yapısal değişiklikler Türkiye için önemli zorluklar doğurabilir” açıklamasında bulundu.

2020 yılında pandemi sebebiyle Çin’deki üretimin durması, küresel konteyner trafiğinde büyük krize yol açmıştı. Arz-talep dengesi bozulmuş, navlun fiyatları rekor seviyelere ulaşmıştı. Bu durum, Türkiye’nin dış ticaret taşımacılığında da önemli kayıplara neden olmuştu.

Sektör Temsilcilerinden Öneriler

Sektör temsilcilerine göre, Çin ve ABD arasında sağlanacak bir ticaret anlaşması bile Türkiye için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Rif Line Türkiye Genel Müdürü Erdem, “ABD’de depolar boşalıyor, raflarda yer var. Talep artışıyla birlikte tüm kapasite Çin-ABD hattına yönlendirilecek. Türkiye’de konteyner sıkıntısı yaşanabilir. Özellikle Aliağa ve Mersin gibi limanlara boş konteyner sevkiyatı yapılmalı. Ticaret Bakanlığı ve TİM, MSC, Maersk, Hapag-Lloyd gibi firmalarla çözüm yolları aramalı” diye konuştu.

Danışmanlık şirketi Drewry’ye göre, küresel konteyner taşımacılığı hacmi yüzde 1 düşebilir. Bu, 1979’dan bu yana üçüncü kez konteyner trafiğinde daralma yaşanacağını gösteriyor. Trump yönetiminin Çin mallarına yüzde 145’e varan ithalat vergisi uygulaması ve Çin’in misillemeleri, küresel taşımacılığı olumsuz etkiliyor. ABD’nin Çin’den ithalatının yüzde 40 oranında düşebileceği tahmin ediliyor.

Drewry Dünya Konteyner Endeksi, bu hafta yüzde 3 düşerek konteyner başına 2.091 dolara geriledi. Böylece son 5 aydaki düşüş yüzde 50’yi buldu. Ancak uzmanlar, bu gerilemenin geçici olduğunu belirtiyor. Pandemi sürecinde 10.500 dolara kadar çıkan Shanghai-Rotterdam navlunu endişe verici bir şekilde 20 bin dolara yükselebilir. Çünkü pandemi döneminden farklı olarak Kızıldeniz krizi de devam etmekte.